HOOG SOEREN - Het Orderbos is het domein van zwijnen, reeën en herten. Ook adders en ringslangen leven in het natuurgebied bij Apeldoorn. Naast de grote natuurwaarde heeft de plek een rijke koninklijke historie. De grondstoffen die nodig waren voor de bouw van Paleis Het Loo werden hier gewonnen. En zelfs voor de imposante waterstraal van de 17de eeuwse paleisfontein was het gebied cruciaal.
Eind 17de eeuw lag er door het Orderbos een netwerk van buizen, vertelt natuurgids Henry Kats van Geldersch Landschap en Kasteelen. De kilometerslange waterloop werd gebruikt om de fonteinen van Paleis Het Loo te voeden. Pompen waren er nog niet in die tijd, dus werd water van hoger gelegen bronnen via buizen naar de fonteinen van Het Loo gevoerd.
Een prestigeproject, met als doel om de 12 meter hoog spuitende fontein van het Paleis van Versailles te overtreffen. Dat lukte. De fontein van Paleis Het Loo bereikte een indrukwekkende hoogte van 13,8 meter.
Het systeem heeft uiteindelijk maar vier jaar lang gewerkt...
Germanenkuil
Kats neemt BuitenGewoon-verslaggever Laurens Tijink mee naar een diepe kuil in het Orderbos. Hier zou de duivel in de 8e en 9e bepaalde handelingen hebben verricht. Satan is inmiddels verdreven, het is nu een populaire plek voor wilde zwijnen die er een modderbad nemen. De kuilen werden in feite pas eeuwen later dan mensenhanden gegraven, vertelt de natuurgids.
Ze waren nodig voor de bouw van Paleis Het Loo...
Oud industrieterrein
Na het passeren van een groene wildweide ontdekken Henry en Laurens nog een grote kuil in het bos. In de Middeleeuwen was dit een industrieterrein weet de natuurgids. Er werden klapperstenen opgegraven die vervolgens in kleine oventjes werden verhit. Zo werd het ijzer gewonnen voor de vervaardiging van hoefijzers, bijlen en andere voorwerpen. Klapperstenen danken hun naam aan het geluid dat ze maken.
De natuurgids legt uit hoe het kan dat de stenen geluid maken én laat er eentje horen...
De oude ijzerkuil is inmiddels volledig overgenomen door de natuur. Sluipwespen en andere insecten gebruiken de steile wanden om eitjes in te leggen. Ook hebben vossen er holen in gegraven.
BuitenGewoon Radio is iedere zondag tussen 7.00 en 10.00 uur te beluisteren in het programma Zin in Zondag op Radio Gelderland.
